Een gezonde financiële bedrijfshuishouding kenmerkt zich door stabiliteit, voorspelbaarheid en afdoende buffers. Een aantal trends maakt dit actueler dan ooit : een terugtrekkende overheid, een kredietschaarste die in 2013 zijn vijfde verjaardag beleeft, intensievere concurrentie, rightsizing van personeelsbestanden, toename van (internationale) wet- en regelgeving. De in Nederland gangbare praktijk is ondertussen dat bedrijven en instellingen de verantwoordelijkheid voor investeringen in toenemende mate leggen bij divisie-, lijn- of business managers.
Vervelend genoeg wijst onderzoek uit dat deze managers slechts beperkt beschikken over financiële kennis. Combineer deze trends met de “juridisering” van de zakelijke omgeving waarbij directie en raad van bestuur aansprakelijk zijn voor de gevolgen van mankerend risicomanagment, beheersingsmaatregelen en verslaglegging en het belang van een goede opzet en evaluatie van investeringen en het toezicht daarop wordt duidelijk.
Enter de controller. Zijn takenpakket is door deze trends al lang niet meer beperkt tot het klassieke borgen van de doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van de bedrijfsvoering en het bijbehorende financieel beheer. Immers: foute investeringsbeslissingen en falende controle kunnen leiden tot het falen van de bedrijfsvoering. In 2012 heeft menig bedrijf en instantie de media gehaald. Voorbeelden zijn falende instellingen zijn woningcoöperaties, gemeenten en onderwijsinstellingen.
De controller
De controller is door zijn vakkennis in staat foute of onaantrekkelijke investeringen te herkennen en deze investeringen gedurende de looptijd te bewaken en bij te stellen.
Tegelijkertijd wordt in de meeste planning- en control organisaties niet projectmatig gewerkt en is het lang niet altijd helder welke zaken risicovol zijn in de uitstaande investeringsportefeuille en welke risicobehandeling passend is. Daarmee is niet op ieder tijdstip duidelijk wat de overall financiele en operationele “exposure” is van de onderneming.
Maar naast de functionele postuur van de controller is zijn sociale postuur van nog groter belang. In de bedrijfshiërarchie rapporteert de controller meestal aan het hoofd planning en control of de finance manager. De lijnmanager of maatschapspecialist verantwoordelijk voor de te bewaken budgetten staat meestal hoger in de hiërarchie en heeft soms ook een persoonlijk of carrièrebelang bij de investering. En hoewel dat in principe geen probleem hoeft te zijn, zien we in de praktijk met regelmaat dat de control functie daardoor wordt belemmerd.
De controller als business partner?
De laatste jaren ontwikkelt zich een visie op de controller als sparringpartner die de lijn- en businessmanagers adviseert bij het maken en bewaken en bijstellen van investeringen. De controller interacteert met het management en zorgt voor een effectieve omgang met collega’s. De gedachte is dat met deze hernieuwde duidelijkheid de control praktijk wordt veranderd.
Bij Aomas zien we deze visie als een startpunt en concentreren we ons in plaats daarvan op de 10-20% van de projecten die zich onderscheiden door een groter financieel belang ipv. de 80-90% van de standaardprojecten die al goed worden uitgevoerd. Deze lastiger projecten brengen vaak met zich mee uitdagingen in sociale en hiërarchische interactie en vereisen daarmee durf en leiderschap van de controller. We noemen dat controller next generation.
Dus, wat stellen we voor?
Onze Control Gedrag Challenge van één of twee dagen met terugkomdagdeel stelt vaste uitgangspunten, routines en samenwerkingsvormen in de control praktijk ter discussie, is prikkelend en soms confronterend. De Challenge rust op drie peilers :
1) bewustwording van sociaal-psychologische aspecten van de lastiger 10-20% van de control projecten en ontwikkeling van effectiever gedrag daarin,
2) de actuele control praktijk van (“de lopende trajecten”) waardoor de challenge sterk aan relevantie wint,
3) actueel onderzoek en vakinhoudelijke verdieping, we noemen dat “wetenschap die werkt”.
De theorie van real options wordt behandeld om de consequenties van alternatieve scenario’s en het wisselen tussen scenario’s te evalueren.
Hoe?
Theorie van belangen, onderhandelen en sociaal-psychologische interactie wordt tijdens de Control Gedrag Challenge in praktijk gebracht en uitgebreid geoefend in realistisch en praktijkgericht rollenspel. Door situaties en belangen te herkennen en daarmee te oefenen verhoogt de controller zijn effectiviteit. Daardoor treden minder escalaties op en is minder behoefte aan herstelwerkzaamheden.
Bent u nieuwsgierig hoe de Control Gedrag Challenge u verder kan helpen ? Vul het contactformulier in of bel 06 1156 3608 voor meer informatie of een vrijblijvende afspraak.
